Giáo án Khoa học tự nhiên Lớp 7 - Ôn tập chủ đề 5

ÔN TẬP CHỦ ĐỀ 5
(Thời gian thực hiện: 1 tiết)
I. Mục tiêu
 Kiến thức: 
- Ôn lại những kiến thức cơ bản về ánh sáng trong chủ đề 5: chúm sáng, tia sáng, vùng tối và vùng nửa tối, định luật phản xạ ánh sáng, ảnh của vật tạo bởi gương phẳng.
- Vận dụng kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng và giải được các bài tập về ảnh của vật tạo bởi gương phẳng.
Năng lực: 
2.1. Năng lực chung
- Tự chủ và tự học: Chủ động, tích cực thực hiện các nhiệm vụ học tập.
- Giao tiếp và hợp tác: Phát huy tốt vai trò của bản thân trong các hoạt động thảo luận và nhận xét, tổng kết, đánh giá kết quả làm việc của các nhóm và các bạn trong lớp.
- Giải quyết vấn để và sáng tạo: Đề xuất được cách giải hợp lí cho những bài tập đòi hỏi sự tư duy; thể hiện được sự sáng tạo khi lập sơ đồ tư duy hệ thống hoá kiến thức.
2.2. Năng lực khoa học tự nhiên
-	Hệ thống hoá được kiến thức vể ánh sáng.
-	Vận dụng được kiến thức và kĩ năng đã học vào việc giải các bài tập liên quan. 
Phẩm chất: 
Chăm chỉ thực hiện các nhiệm vụ học tập.
Hứng thú liên hệ kiến thức học được với những tình huống thực tế.
II. Thiết bị dạy học và học liệu
Giáo viên: Bài giảng điện tử, phiếu học tập, các hình ảnh minh họa.
Học sinh: Sách giáo khoa, sách bài tập, ôn tập lại kiến thức đã học trong chủ đề 5, mỗi nhóm 1 tờ giấy A0, bút dạ.
PHIẾU HỌC TẬP
NHÓM: .
1/ Điền từ tích hợp vào chỗ trống
Ảnh của vật tạo bởi gương phẳng là............................................
Ảnh của vật tạo bởi gương phẳng có độ lớn.................................
Góc tới là góc tạo bởi.............................. và.....................................
Khoảng cách từ ảnh đến gương phẳng bằng......................................
...........................................................................................................
2/ Vẽ ảnh của vật sáng là tam giác ABC đặt trước gương phẳng sau:
III. Tiến trình dạy học
A. Khởi động 
Hoạt động 1: Trò chơi ô chữ
a. Mục tiêu: Tạo sự hứng thú cho học sinh
b. Nội dung: HS giải 7 ô chữ hàng ngang và tìm ra ô chữ hàng dọc.
c. Sản phẩm: 
Các câu đố được giải đáp, ô chữ được mở ra.
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của GV
Hoạt động của học sinh
- Thông báo luật chơi: Có 7 ô chữ hàng ngang tương ứng với 7 câu hỏi. Các em hãy trả lời tất cả 7 câu hỏi đề tìm ra ô chữ hàng dọc.
- Ghi nhớ luật chơi
- Giao nhiệm vụ: 
+ Cá nhân HS theo dõi câu hỏi và dựa trên số chữ cái của từng ô chữ đề tìm ra đáp án. 
- Nhận nhiệm vụ
- Hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ:
+ GV chiếu câu hỏi theo lựa chọn của HS, hỗ trợ khi cần thiết
- Cá nhân HS thực hiện nhiệm vụ, trả lời các câu hỏi của ô hàng ngang và tìm ra ô chữ hàng dọc.
- Chốt lại và đặt vấn đề vào bài: qua trò chơi, các em đã nhớ lại một số khái niệm đã học. Bài học hôm nay chúng ta sẽ cùng ôn tập về chủ đề 5: Ánh sáng.
- Chuẩn bị sách vở học bài
B. Hình hành kiến thức mới
Hoạt động 2: Hệ thống hóa kiến thức
a. Mục tiêu: 
- Hệ thống lại các kiến thức về ánh sáng và lập sơ đồ tư duy.
b. Nội dung: GV hướng dẫn HS lập sơ đồ tư duy về chủ đề 5.
c. Sản phẩm: Sơ đồ tư duy về chủ đề ánh sáng trên tờ giấy A0.
d. Tổ chức thực hiện: 
Hoạt động của GV
Hoạt động của học sinh
- Giao nhiệm vụ: Tổng hợp các kiến thức đã học về ánh sáng và lập sơ đồ tư duy trên tờ giấy A0.
- Nhận nhiệm vụ
- Hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ:
+ GV chia lớp thành 4 nhóm 
+ Mỗi nhóm thảo luận và vẽ sơ đồ tư duy trong 10 phút.
- Thực hiện thảo luận và vẽ sơ đồ tư duy
- Báo cáo kết quả: 
+ GV mời các nhóm treo sản phẩm của nhóm mình lên bảng.
+ Yêu cầu các nhóm nhận xét nhau và GV nhận xét.
- Treo sơ đồ tư duy lên bảng
- Nhóm khác nhận xét
- Tổng kết
Dựa vào sơ đồ hệ thống lại kiến thức chủ đề 5.
- Ghi nhớ
Hoạt động 3: Ôn tập ảnh của vật tạo bởi gương phẳng
a. Mục tiêu: 
- Học sinh nhớ lại các kiến thức về ảnh của vật tạo bởi gương phẳng.
b. Nội dung: GV tổ chức cho học sinh hoạt động đôi để làm rõ mục tiêu trên
c. Sản phẩm: Phiếu học tập của HS
d. Tổ chức thực hiện: 
Hoạt động của GV
Hoạt động của học sinh
- Giao nhiệm vụ: HS thảo luận nhóm đôi hoàn thành phiếu học tập trong 5 phút.
- Nhận nhiệm vụ
- Hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ:
+ GV phát phiếu hoạc tập cho các nhóm.
+ Mỗi nhóm đôi gồm 2 HS trong 1 bàn.
+ Mỗi nhóm có thời gian 5 phút thảo luận và hoàn thành phiếu học tập.
- Thảo luận nhóm và hoàn thành phiếu học tập.
- Báo cáo kết quả: 
+ GV mời 1 vài nhóm trả lời câu số 1 trên PHT, gọi 1 nhóm lên bảng trình bày câu 2 của PHT
- Đại diện nhóm HS trả lời và lên bảng trình bày.
- Nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- Tổng kết
+ GV củng cố lại nội dung kiến thức về ảnh của vật tạo bởi gương phẳng và chữa bài tập trên PHT
- Hoàn thành câu 2 trong PHT vào vở.
C. Luyện tập
Hoạt động 4: Luyện tập
a. Mục tiêu: học sinh sử dụng kiến thức đã học trả lời các câu hỏi.
b. Nội dung: GV tổ chức cho HS làm một số câu hỏi trắc nghiệm
c. Sản phẩm: Trả lời các câu hỏi trắc nghiệm
d. Tổ chức thực hiện:
Hoạt động của GV
Hoạt động của học sinh
- Giao nhiệm vụ: 
1. Hiện tượng nào sau đây không liên quan đến năng lượng ánh sáng?
Ánh sáng mặt trời phản chiếu trên mặt nước.
Ánh sáng mặt trời làm cháy bỏng da.
C. Bếp mặt trời nóng lên nhờ ánh sáng mặt trời.
D. Ánh sáng mặt trời dùng làm sáng bóng đèn.
Phát biểu nào sau đây là đúng?
Ánh sáng có năng lượng lớn thì biểu diễn bằng tia sáng dài.
Đường truyền của ánh sáng được biểu diễn bằng mô hình là một đường thẳng có hướng, gọi là tia sáng.
C. Các tia sáng luôn song song nhau.
D. Các tia sáng cho ta biết ánh sáng truyền nhanh hay chậm.
Chọn phát biểu đúng: Bóng tói nằm ở phía sau vật cản
chỉ nhận được ánh sáng từ một phần của nguồn sáng truyền tới.
nhận được toàn bộ ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới.
C. không nhận được ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới.
D. không nhận được nhiều ánh sáng từ nguồn sáng truyền tới.
Đặt một bóng đèn điện dây tóc đang sáng trước một màn chắn có định. Một vật cản được đặt trong khoảng giữa bóng đèn và màn chắn. Khi đưa vật cản lại gần màn chắn hơn, kích thước của bóng tối trên màn chắn sẽ
A. tăng lên.	B. giảm đi.
C. không thay đổi.	D. lúc đầu tăng lên, sau đó giảm đi.
Trong các vật sau đây, vật nào có thể được coi là một gương phẳng?
Mặt phẳng của tờ giấy.
Mặt nước đang gợn sóng.
C. Mặt phẳng của một tấm kim loại nhẵn bóng.
 D. Mặt đất.
- Nhận nhiệm vụ
- Hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ: GV quan sát, hỗ trợ khi cần thiết
- Thực hiện câu hỏi trắc nghiệm theo hướng dẫn của GV.
- Báo cáo kết quả: 
+ Các HS chọn đáp án và GV thống kê kết quả
- Theo dõi đánh giá của giáo viên
- Tổng kết: 
+ Đánh giá kết quả bài tập. Khen ngợi học sinh
- Học sinh lắng nghe
D. Vận dụng
Hoạt động 5: Vận dụng
a. Mục tiêu: học sinh vận dụng kiến thức đã học thực hiện một số bài tập.
b. Nội dung: Làm một vài bài tập tự luận.
c. Sản phẩm: Bài làm của học sinh
d. Tổ chức thực hiện:
- GV giao nhiệm vụ: 
Bài 1: Tính góc phản xạ trong các trường hợp sau:
Tia sáng tới vuông góc với mặt gương phẳng.
Tia sáng tới tạo với mặt phẳng gương một góc 30°.
Bài 2: Hãy điền các thông tin vào các ô trong bảng sau:
Kiểu phản xạ
Bề mặt vật
Ví dụ
Phản xạ thông thường
Phản xạ khuếch tán
- HS thực hiện bài tập vào vở.
- GV thu chấm vở của 1 số HS và gọi	1 vài em lên bảng thực hiện bài tập.
- GV chữa bài và nhận xét.
IV. Hướng dẫn về nhà
HS ôn tập chủ đề 5 và hoàn thiện các bài tập trong vở.
Đọc trước bài 18. Nam châm.
V. Kiểm tra đánh giá thường xuyên
- Kết thúc bài học, Gv cho học sinh tự đánh giá theo bảng sau:
Họ và tên học sinh:
Các tiêu chí
Tốt
Khá
TB
Chưa đạt
Chuẩn bị bài trước khi đến lớp
Tham gia hoạt động nhóm theo yêu cầu của GV
Trình bày được đơn vị, dụng cụ và các bước thực hiện đo chiều dài
Trình bày được đơn vị, dụng cụ và các bước thực hiện đo khối lượng
Trình bày được đơn vị, dụng cụ và các bước thực hiện đo thời gian
Trình bày được đơn vị, dụng cụ và các bước thực hiện đo nhiệt độ
Giải được các bài tập liên quan