Giáo án Sinh học Lớp 6 - Tiết 28: Thực hành Quan sát biến dạng của lá - Năm học 2011-2012 - Võ Thị Mỹ Thanh

Sinh 6 Võ Thị Mỹ Thanh
Ngày 15/11/2011
Tiết 28: Thực hành: QUAN SÁT BIẾN DẠNG CỦA LÁ
I/ MỤC TIÊU 
1. Kiến thức:
- Dấu hiệu để nhận biết lá biến dạng.
- Nêu được các dạng lá biến dạng. Ý nghĩa biến dạng của lá.
2. Kỹ năng: 
- Nhận biết các loại lá biến dạng
- Kỹ năng hoạt động nhóm
II/ CÁC KỸ NĂNG SỐNG CƠ BẢN:
- Kỹ năng hợp tác nhóm để sưu tầm mẫu vật và phân tích mẫu vật (các loại lá)
- Kỹ năng tìm kiếm và xử lý thông tin khi quan sát, so sánh sự khác nhauy\ của các loại biến dạng của lá
- Kỹ năng quản lý thời gian và đảm nhiệm trách nhiệm khi thực hành.
- Kỹ năng thuyết trình kết quả thảo luận nhóm.
III/ PHƯƠNG PHÁP/ KỸ THUẬT DẠY HỌC:
- Dạy học nhóm
- Trình bày một phút
- Biểu đạt sáng tạo, trực quan
- Thực hành – Thí nghiệm
V/ PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC 
- GV: 	+ Mẫu cây mây, cây đậu Hà lan, cây hành còn xanh lá, củ dong ta, cành xương rồng.
+ Tranh: cây nắp ấm, cây bèo đất.
- HS: + Sưu tầm mẫu theo nhóm đã phân công.
 + Kẻ bảng SGK tr 85 vào vở bài tập.
V/ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Khám phá: GV treo tranh cây nắp ấm giới thiệu lá của cây cho HS so sánh với một lá bình thường khác để suy ra lá biến dạng nhằm thực hiện chức năng khác.
2. Kết nối: 
Hoạt động của thầy
 Hoạt động của trò
* Hoạt động 1: Tìm hiểu về 1 số lá biến dạng
- Yêu cầu HS quan sát H 25.1, 25.2, 25.3, 25.4, 25.5, 25.6, 25.7 SGK, tìm thông tin trả lời các câu hỏi mục svề từng loại lá biến dạng.
1. Lá cây xương rồng có đặc diểm gì?
2. Vì sao đặc điểm đó giúp cho cây có thể sống ở những nơi khô hạn, thiếu nước?
3. Một số lá chét của cây đậu Hà Lan và lá ở ngọn cây mây có gì khác với lá bình thường?
4. Lá biến đổi có chức năng gì đối với cây?
5. Mô tả hình dáng và màu sắc của vảy nhỏ trên thân rễ? Vảy đó có chức năng gì?
6. Phần phình to thành củ là do bộ phận nào của lá biến đổi thành, có chức năng gì?
- Yêu cầu các nhóm trao đổi để hoàn thành bảng liệt kê SGK tr/ 85 
- GV có thể giúp HS sửa chữa và hoàn thành bảng. GV nhận xét kết quả và cho điểm các nhóm làm tốt, đồng thời thông báo đáp án đúng để HS điều chỉnh.
- Yêu cầu HS đọc mục “Em có biết?” để tìm hiểu thêm 1 loại lá biến dạng nữa
1. Lá biến thành gai
2. Vì lá biến thành gai giúp cây giảm bớt sự thoát hơi nước.
3. Lá chét của cây đậu Hà Lan : có dạng tua cuốn
Lá ở ngọn cây mây: có dạng tay móc
4. Giúp cây leo lên cao.
5. Có dạng vảy mỏng, màu nâu nhạt
Che chở để bảo vệ cho chồi của thân rễ.
6. Bẹ lá phình to thành vảy dày, màu trắng
Chứa chất dự trữ cho cây
- HS hoạt động theo nhóm nhỏ để có đủ vật mẫu thật quan sát, mỗi HS quan sát từng vật mẫu rồi đổi cho nhau.
- Mỗi HS tự chọn một trong các từ đã cho, gọi tên các loại lá biến dạng đó để điền tiếp vào cột cuối của bảng.
- HS nhắc lại các loại lá biến dạng, đặc điểm, hình thái và chức năng chủ yếu của nó.
1. Có những loại lá biến dạng nào?
Tên vật mẫu
Đặc điểm hình thái chủ yếu của lá biến dạng
Chức năng chủ yếu của
 lá biến dạng
Tên của lá biến dạng
Xương rồng
Lá có dạng gai nhọn
Làm giảm sự thoát hơi nước
Lá biến thành gai
Lá đậu hà lan
Lá ngọn có dạng tua cuốn
Giúp cây leo lên cao
Tua cuốn
Lá cây mây
Lá ngọn có dạng tay có móc
Giúp cây bám để leo lên cao
Tay móc
Củ riềng
Lá phủ trên thân rễ, có dạng vảy mỏng, màu nâu nhạt
Che chở để bảo vệ cho chồi của thân rễ
Lá vảy
Củ hành
Bẹ lá phình to thành vảy dày, màu trắng
Chứa chất dự trữ cho cây
Lá dự trữ
Cây bèo đất
Trên lá có rất nhiều lôngtuyến tiết chất dính thu hút và có thể tiêu hoá ruồi
Bắt và tiêu hoá ruồi
Lá bắt mồi
Cây nắp ấm
Gân lá phát triển thành bình có nắp đậy, thàmh bình có tuyến tiết chất dịch thu hút và tiêu hoá được sâu bọ.
Bắt và tiêu hoá sâu bọ chui vào bình
Lá bắt mồi
* MT 2: So sánh đặc điểm hình thái chức năng chủ yếu của lá biến dạng với lá bình thường để khái quát về ý nghĩa của lá biến dạng
7. Em có nhận xét gì về đặc điểm hình thái của các lá biến dạng so với lá bình thường?
8. Những đặc điểm biến dạng đó có tác dụng gì đối với cây?
- HS xem lại bảng liệt kê. Nêu nhận xét về đặc điểm hình thái và chức năng chủ yếu của các lá biến dạng so với lá thường.=> Nêu ý nghĩa lá biến dạng
7. Đặc điểm hình thái của các lá biến dạng có nhiều điểm khác nhau so với lá bình thường.
8. Giúp cây thích nghi trong những điều kiện, hoàn cảnh khác nhau.
2. Ý nghĩa biến dạng của lá
- Lá của một số loại cây đã biến đổi hình thái thích hợp với các chức năng khác trong những hoàn cảnh khác nhau.
VI/ THỰC HÀNH – LUYỆN TẬP 
- HS trả lời câu hỏi 1, 2, 3 cuối bài.
* Câu 1: Lá biến thành gai có tác dụng giảm sự thoát hơi nước, giúp cây có thể thích nghi và tồn tại được trong điều kiện khô hạn đó.
VII/ VẬN DỤNG:
 - Tìm hiểu qua các tài liệu về lá biến dạng.
- Địa phương em có các loại lá biến dạng như: Cây thanh long, cây tỏi, cây đậu ván, cây nắp ấm, củ dong, củ nghệ 
* Dặn dò
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK
- Đọc : “Em có biết?”/tr 86
- Chuẩn bị theo nhóm các mẫu: Đoạn rau má, củ khoai lang có mầm, củ nghệ, củ gừng có mầm, lá cây thuốc bỏng.
VIII/ RÚT KINH NGHIỆM
- Củ riềng hay củ gừng, củ nghệ đều là thân rễ biến dạng nằm trong đất và cũng là lá biến dạng vì có lá phủ trên thân rễ, có dạng vảy mỏng, màu nâu nhạt -> che chở để bảo vệ cho chồi của thân rễ